‘Invoering inmijnbus.nl zou de doodsteek betekenen voor de onafhankelijke lokale journalistiek’

REGIO - De gezamenlijke uitgevers van Nederlandse huis-aan-huiskranten doen een oproep om de invoering van inmijnbus.nl, ontwikkeld door reclamefolderdistributeur Spotta, stop te zetten. Het digitale registratiesysteem, dat de welbekende Ja/Nee sticker zou moeten vervangen, houdt in hun ogen veel te weinig rekening met de gevolgen voor de huis-aan-huiskranten en de privacy van de gebruikers. De uitgevers geven aan in gesprek te willen gaan over een plan dat op meer draagvlak kan rekenen.

Het digitale systeem inmijnbus.nl is door de reclamefolderbranche na overleg met een aantal gemeenten ontwikkeld. Per 1 januari 2023 moet het de  Ja/Nee stickers gaan vervangen. In plaats van de stickers moeten huishoudens hun bezorgvoorkeuren voortaan digitaal registreren in een app van de reclamefolderbranche. “Dit plan is wellicht een prima oplossing voor reclamefolders, maar houdt geen rekening met de belangen van huis-aan-huiskranten”, aldus de gezamenlijke uitgevers. “Er zitten namelijk nogal wat haken en ogen aan de praktische uitvoerbaarheid van zo’n digitaal registratiesysteem, voor zowel bezorgers als ontvangers. Dit klemt temeer omdat de Hoge Raad eerder heeft bepaald dat huis-aan-huiskranten gewoon mogen worden verspreid en de welbekende Ja/Nee sticker methodiek in de praktijk prima werkt.”

Roy Keller van brancheorganisatie NNP geeft aan dat er bij zo’n ingrijpende verandering je ervoor moet zorgen dat huis-aan-huiskranten zonder belemmering bezorgd kunnen blijven worden. “En die waarborg is er niet”, zegt hij, “met de invoering van dit plan is er een groot risico van een omzetdaling tot wel 20%, en dat zou natuurlijk de doodsteek betekenen voor de onafhankelijke lokale journalistiek.”

Lokale huis-aan-huiskranten zijn volgens de NNP de bakermat van de Nederlandse journalistiek en fungeren tot op de dag van vandaag als een kweekvijver voor journalistiek talent. Nederland telt momenteel bijna vierhonderd huis-aan-huiskranten die wekelijks door zo’n 7,9 miljoen Nederlanders gelezen worden. In de meeste gemeenten voeren alleen nog lokale journalisten onafhankelijke journalistieke controle uit op de plaatselijke politiek.

Veel overheden gebruiken huis-aan-huiskranten om burgers te informeren over belangrijke regionale kwesties. Van vergunningsaanvragen tot raadsbesluiten en van nieuwsberichten tot aankondigingen. Uit onderzoek na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 bleek dat burgers hun informatie over die verkiezingen voor het grootste deel via hun lokale krant hadden vernomen.
Huis-aan-huiskranten worden ook intensief gebruikt als communicatiemiddel van bewoners naar hun buurtgenoten. De kranten staan vol ingestuurde berichten met activiteiten in de wijk, voorstellingen in lokale concert- en theaterzalen, ingezonden stukken en foto’s van lezers, en hebben hiermee een belangrijke maatschappelijke functie.

Deursticker is al decennia een prima oplossing
De uitgevers zeggen voorstander te zijn van een registratiesysteem dat papierverspilling tegengaat. Keller: “En de deursticker is hiervoor een goed systeem. Als een huis-aan-huis krant niet wordt gelezen of de lezer leest de krant digitaal, dan is een NEE sticker zo op de deur geplakt. Bovendien dient een dergelijk digitaal registratiesysteem, mocht het er ooit komen, onder beheer te staan van een neutrale partij. Het is niet wenselijk dat de registratie van alle brievenbussen in Nederland in beheer is van MailDB, waar uitsluitend reclamefolderdistributeur Spotta betalend lid van is. Niet in de laatste plaats in het belang van de privacy van alle Nederlandse huishoudens achter de brievenbus.”

De invoering van een ondoordacht digitaal registratiesysteem zou volgens brancheorganisatie NNP het onbedoelde risico met zich meebrengen dat veel lezers zich liever niet registreren vanwege de privacy, de rompslomp of gebrek aan kennis. “Dat kan zomaar een verlies van 20% tot 40% van de lezersgroep betekenen, en dat maakt een gezonde exploitatie onmogelijk. Daarmee zullen duizenden full- en parttime banen verdwijnen, en ook de nog resterende reclameomzet van zo’n 450 miljoen euro per jaar in de zakken van de grote buitenlandse techbedrijven terechtkomen.”

De uitgevers van de huis-aan-huiskranten, waaronder BrugMedia onder meer uitgever van Zeewolde Actueel, zeggen zich overvallen te voelen door de lancering van het digitale registratiesysteem. “Wij zijn verbolgen over het feit dat de reclamefolderdistributeur dit op eigen initiatief met diverse gemeenten heeft bekokstoofd zonder rekening te houden met de belangen van de lokale journalistiek.”

De huis-aan-huiskranten doen een dringende oproep aan MailDB en Spotta, de initiatiefnemers van dit plan, om de introductie van InMijnBus.nl per direct stop te zetten en in gesprek te gaan over verbeterpunten die de belangen van de huis-aan-huiskranten – en daarmee de lokale journalistiek – wél beschermen en op draagvlak kunnen rekenen. “Mocht MailDB en Spotta hun plan toch doorzetten, dan zullen wij als uitgevers van de huis-aan-huiskranten ons beraden over nadere stappen.”