Burgemeester wil snel duidelijkheid voor agrariërs die mogelijk moeten wijken voor kazerne

ZEEWOLDE – Acht Zeewolder agrarische ondernemers kregen afgelopen december te horen dat de mogelijkheid bestaat dat hun bedrijf in de toekomst moet wijken voor de bouw van een superkazerne van defensie.

Vooral de onzekerheid waarin zij zich nu bevinden baart hen grote zorgen. Dat uitten zij deze week in een brandbrief. Deze brief kwam op het moment dat de commissaris van de Koning Leen Verbeek in zijn nieuwjaarstoespraak liet weten dat de beoogde militaire kazerne plek gaat bieden aan zo’n 7000 militairen en 1300 opleidingsplaatsen. Die uitspraak maakte de ondernemers er niet geruster op.

Verrassing

Die uitspraak kwam ook voor het college van B en W als een verrassing. “Omdat het een maximale variant is waarbij we niet zeker weten of het doorgaat, hoe het doorgaat en wat er uiteindelijk eventueel naar onze polder gaat komen”, reageert burgemeester Gorter. “De ontwikkeling van een grootschalige kazerne is nooit een ambitie geweest van het college.”

Ook van een eventuele lobby door de provincie is bij de gemeente niets bekend. “Tot nu toe heeft het college de ontwikkelingen neutraal gevolgd. Wat ons betreft is de brief van Staatssecretaris Van der Maat van 2 december 2022 nog steeds het uitgangspunt. In die brief is aangegeven dat de locatie bij de Nijkerkerbrug in Zeewolde een voorlopige voorkeurslocatie is voor de vestiging van een nieuw kazernecomplex door het Ministerie van Defensie. Uit die brief blijkt dat de kazerne werk biedt aan medewerkers van defensie die nu elders werkzaam zijn. Maar hoeveel dat er zijn weten we nog helemaal niet.”

Nuance

Door alle reuring voelt de burgemeester zich, net als defensie, genoodzaakt om de beelden die zijn ontstaan te nuanceren. “Het is niet de opzet van defensie dat er tanks door de polder gaan rollen; er is ons gezegd dat het met name een logistiek en opleidingsgebeuren is wat hier gaat komen.”

Dat Zeewolde in beeld was bij defensie voor een mogelijke (grote) locatie vernam de gemeente in februari 2022 van de provincie. Toen afgelopen zomer meer duidelijkheid kwam heeft de gemeente de bevolking meteen geïnformeerd. Op 2 december liet staatsecretaris Christophe van der Maat weten dat het gebied bij Zeewolde de voorkeur heeft voor een nieuw te bouwen ‘superkazerne’.

Om dat nieuws bij de getroffen agrariërs te brengen heeft de gemeente er bewust voor gekozen om samen met iemand van Defensie de brieven persoonlijk aan ze te overhandigen. Tegelijkertijd werden ze uitgenodigd voor een eerste gesprek tijdens een informatieavond een week later, ‘om de eerste gevoelens op te halen’.

Impact

Het nieuws trof de agrariërs als een mokerslag. “De impact was gigantisch voor ze. Dat kun je je ook wel voorstellen als tegen je gezegd wordt dat je huis en haard moet verlaten en moet verkassen naar een andere plek”, vertelt Gorter. “Zeker in de wetenschap dat de boeren die hier in Flevoland zitten geselecteerde agrariërs zijn die de beste waren die we in Nederland hadden en daarom onder andere een plekje kregen Zeewolde. Dan denk je op een mooie plek te zitten en dan moet je alsnog weg. Dat dit nieuws een schok was, snap ik dan ook helemaal.”

Actie

De mogelijke komst van ‘de kazerne van de toekomst’ noemen de agrariërs die gevestigd zijn op de aangewezen voorkeurslocatie, in hun brandbrief ‘ronduit absurd’. Zij roepen daarom inwoners op in actie te komen. “Wij vinden het belangrijk dat iedereen die in Zeewolde woont, werkt, recreëert en bestuurt, zich bewust wordt van de impact van zo’n megagrote hypermoderne kazerne. Het betreft niet alleen ons als ondernemer maar ook jullie, het gaat namelijk ook over jullie toekomst.”

Burgemeester Gorter hoopt dat het niet tot acties hoeft te komen. “Daarom is het goed om met elkaar in overleg te gaan. Dat willen we op zo kort mogelijk termijn gaan doen. Welke sporen kunnen we met elkaar bewandelen en hoe gaan we dat wát we met elkaar gaan doen doorbrengen in de richting van defensie en de Tweede Kamer, zodat dat meegenomen kan worden in de afwegingen die genomen gaan worden.
We gaan ook kijken wat wij als gemeente daarin kunnen betekenen. Wij zijn natuurlijk zijdelings betrokken als gemeente. Omdat het een Rijksinpassingsplan is, bepaalt het Rijk. Maar ik hoop wel dat men wil luisteren naar wat de bewoners van Zeewolde, in dit geval de agrariërs en de gemeente Zeewolde, daarop gaan inbrengen.”

Bestaansrecht

Gorter benadrukt dat Zeewolde een ‘fantastisch mooi agrarisch gebied heeft’ en dat de polder, ondanks dat er boerenbedrijven al dan niet vrijwillig vertrekken vanwege grote projecten in de provincie, nog volop bestaansrecht biedt aan agrariërs. “Maar we zullen er rekening mee moeten houden dat het Rijksvastgoedbedrijf destijds heel bewust een keuze heeft gemaakt om heel veel gronden op het grondgebied van Zeewolde in eigen beheer te houden, hetzij voor agrarisch, maar ook voor woningbouw, bijvoorbeeld het Oosterwold, of voor bedrijfsvesting. Dat is een feit waar we als inwoners, agrariërs en gemeente mee te dealen hebben.”

Rond de zomer neemt het kabinet het besluit of de nieuwe kazerne op de voorkeurs locatie nabij de Nijkerkerbrug gaat worden gebouwd. “Het gaat hier om een plan van defensie, dus van het Rijk, niet van de gemeente. Het Rijk kan gewoon beslissen”, benadrukt Gorter nog een keer. Maar het kan volgens de burgemeester net zo goed zijn dat, als de plannen door gaan, deze toch elders in de gemeente zou kunnen worden gerealiseerd. “Het Rijk heeft zoveel gronden in onze gemeente dat de kazerne mogelijkerwijs ook op een andere plek in Zeewolde kan komen. Daarom willen we zo snel mogelijk om tafel met deze agrariërs om te kijken wat de kansen en de bedreigingen zijn. Zowel voor hen als voor de gemeenschap Zeewolde.”

Belangen

Het plan behelst een periode van tien tot vijftien jaar. Mocht het doorgaan op deze voorkeurslocatie dan zou dat ook effecten kunnen hebben voor de bevolking. Gorter: “Maar de eerste belangen liggen nu bij die acht gezinnen die door dit voorlopige voorstel getroffen kunnen worden. Daar ligt mijn grootste zorg.”

De burgemeester hoopt dat er snel duidelijkheid komt voor deze agrariërs. “Het zijn goede bedrijven die voor investeringen stonden en die nu door dit Rijksvoorstel in een heel onzekere periode terecht komen. Voor het gemeentebestuur is het van belang ervoor te zorgen dat die onzekerheid voor hen zo snel mogelijk wordt weggenomen. Met name het Rijksvastgoed moet samen met hen om tafel zodat vooral de jonge boeren doorkunnen met de investeringen en plannen die ze hebben. Dat zullen wij ook gaan blijven stimuleren.”