Paul van Elderen
Paul van Elderen Foto: Zeewolde Actueel

“Overheid moet niet alleen praten met boeren, maar ook luisteren”

· leestijd 2 minuten Algemeen

ZEEWOLDE – Sinds februari van dit jaar woont Paul van Elderen met zijn vrouw Erna in de Polderwijk. Daarvoor had hij ruim veertig jaar geboerd aan de Roerdompweg. Hij verricht er nog bijna dagelijks hand- en spandiensten, het echte loslaten kan altijd nog. Onlangs ging Van Elderen ook mee naar de grote boerendemonstratie in Stroe. De overheid moet volgens hem niet alleen praten met boeren, maar ook luisteren. Dat dat laatste niet gebeurt, frustreert hem in hoge mate. 

Paul van Elderen (62) kan er slecht tegen dat de overheid haar eigen regels zo vaak verandert en niet consistent is in haar beleid. Zo moesten agrariërs enige jaren geleden PAS-vergunningen (PAS = Programma Aanpak Stikstof) aanvragen, maar Mobilisation for the Environment (MOB) wist het in 2019 bij de rechter voor elkaar te krijgen dat deze ongeldig werden verklaard. “Duizenden veehouders kwamen zodoende zonder vergunning te zitten. Op voorspraak van de overheid moesten ze opnieuw investeren. Komen ze bij de bank en die wil een vergunning zien. En die is er dan niet meer… Gevolg is dat al die bedrijven op slot zitten. Oorzaak is dat er mazen in de wet zitten. Het is dan ook niet de schuld van de rechter, de wet zit gewoon niet goed in elkaar.” Boeren echter die wel een vergunning hebben, moeten momenteel als eerste stikstof reduceren. Van Elderen kan er zich over opwinden. “Industrie, de bouwwereld en het verkeer produceren stikstof zonder vergunning! En als je geen vergunning hebt, kunnen ze je ook niks afpakken…” Het irriteert de Zeewolder akkerbouwer eveneens dat de stikstofneerslag (depositie) berekend wordt met het programma AERIUS. “En dat terwijl de commissie-Hordijk concludeerde dat het instrument totaal ongeschikt was. Toch blijft de overheid ermee werken. Het staat allemaal stijf van de aannames, soms wijken die tot honderd procent af van de uitkomst. En daar word je dan vervolgens geheel ten onrechte op afgerekend.”

Volgens Van Elderen heeft de Nederlandse overheid een geheel eigen invulling gegevens aan ‘regels van Brussel’. Zo zijn er 168 Natura2000-gebieden aangewezen, waarvan sommige volgens hem nauwelijks groter zijn dan ‘drie voortuinen uit een gemiddelde straat’. “Kun je dan van een natuurgebied spreken? Vergeten wordt dat heel Nederland cultuurlandschap is, alles wat we hebben is onder invloed van mensen ontstaan. Als je dat ontkent, is het eind helemaal zoek.” Met de zogenoemde kritische depositiewaarde wordt bepaald welke gebieden als risicovol kunnen worden gedefinieerd. Wederom wordt Van Elderen fel. “In Duitsland is de norm 7 mol per ha, bij ons 0,05. Als onze bedrijven 50 procent reduceren, worden we nog 70 keer strenger aangepakt dan in de landen om ons heen. Dat is in het kader van een gelijk speelveld toch niet te verkopen?” 

Van Elderen voorspelt een ‘roerige tijd’ als de overheid niet luistert naar de boeren, zoals dat ook niet werd gedaan met de ‘burgers uit Groningen’ en de toeslagenouders. “Aan de oostkant van Nederland moeten bedrijven krimpen vanwege de daar aanwezige natuurgebieden, een paar kilometer verder kunnen de Duitse boeren vrolijk uitbreiden. Dit gaat niet meer geaccepteerd worden. Ik hoop dat de overheid tot inkeer komt door de kritische depositiewaarde gelijk te trekken met de rest van Europa en de PAS-melders zo snel mogelijk hun beloofde vergunning te geven. Volgens mij zijn dan het belangrijkste problemen in de veehouderij opgelost, al geldt dat jammer genoeg nog niet voor de akkerbouw.”